روایت شناسی در چرندپرند دهخدا

روایت منحصر به متن ادبی نیست و در تمام وجوه دین، فلسفه ، تاریخ، خاطره و.... حضور دارد. این حضور وسیع و شامل، سبب شده تا روایت شناسی از اهمیتی ویژه برخوردار باشد، گرچه تا سال های اخیر نقش بسزای آن در خلاقیت و اثرگذاری انسان، به صورت تئوریک برجسته نشده بود. اما کشف این قدرت و گوناگونی شگردهای آن و نیز پیوندش با جهان بینی نویسنده و گفتمان دوره ی خلق اثر، رویکردی متأخر است. بن مایه روایت ها تخیل و واقعیت است، این بن مایه ها سبب شکل گیری روایت های داستانی و تاریخی شده است. هریک از این انواع روایت ها نیز بنا بر ماهیتش از عناصر و مولفه هایی همچون ، شخصیت، زاویه دید، زبان، لحن و ..... بهره می گیرد. اثری که انتخاب شده، چرندپرند است. که جزء آثاری به شمار می رود که نخستین بار روایت به هر دو گونه نو و سنتی در آن دیده می شود و به عبارتی پای در سنت و نوگرایی دارد، به همین دلیل زمینه هایی از روایت داستانی، تاریخی و گزارشی در آن یافت می-شودکه بنابر استفاده از تخیل و واقعیت از انواع روایت بهره می برد، هرجا که پای تخیل و خیال پردازی در میان است از روایت داستانی و عناصرش بهره می برد و هرجا که بخواهد واقعیت های موجود را بیان کند از روایت های تاریخی و گزارشی بهره می برد. هدف دهخدا از بکارگیری انواع ژانرهای روایت، ایجاد تنوع، گوناگونی، جلوگیری از کسالت، بیان حرف ها و دردهای جامعه و زمینه سازی برای ایجاد ژانر داستان کوتاه است. این پژوهش به روش تحلیلی ـ توصیفی به مطالعه و شناسایی ژانرهای روایی و تحلیل مولفه-های روایی نظیر: شخصیت، زاویه دید، زبان و لحن در انواع ژانرهای داستانی، تاریخی و گزارشی می پردازد و ضمن تحلیل روایی چرند پرند، نقش دهخدا را در پیدایش داستان کوتاه نو برجسته می کند.